چهل گام در مسیر ارائه ی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در برنامه ی درسی قرآن دوره ی ابتدایی

Rate this post

در این قسمت از تجربه معلمین موفق به طرحی از جناب آقای رضا نباتی می پردازیم . موضوع این طرح ، چهل گام در مسیر ارائه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در برنامه درسی قرآن دوره ابتدایی می باشد.

سطح عملیات

فعالیت های قرآنی مدارس ابتدایی (پایه های اول تا ششم ابتدایی)
در این مجال اندک و با توجه به تنوع موضوعات ارائه شده، تنها به ارائه ی اجمالی مسائل مهم و قابل پیگیری در دوره ی ابتدایی، آن هم در قالب چند نکته و پیشنهاد بسنده می شود. امید است بیان این مطالب، قدی هر چند کوچک اما مفید در ترسیم مسیر ارائه ی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در آموزش قرآن در دوره ابتدایی محسوب شود.

جهانی ببینیم، اسلامی بیاندیشیم و بومی عمل کنیم

مقام معظم رهبری در نخستین نشست اندیشه های راهبردی به ارائه تعریف و تبیین «الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت» پرداختند و آن را در قالب چهار عرصه ی اساسی فکر، علم، زندگی و معنویت ترسیم کردند و از این ها به عنوان «درس قرآنی» یاد کردند و ابزار کار را هم ابتدا در آموزش و پرورش دانستند.

الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت در آموزش و پرورش زمانی محقق می شود که متولیان، برنامه ریزان و مجریان آموزش و پرورش کشور، جهانی ببینند، اسلامی بیاندیشند و بومی عمل کنند. این امر باید از دوره ی ابتدایی و حتی قبل از آن شروع شود. وزیر محترم آموزش و پرورش دهه ی حاضر را دهه ی آموزش و پرورش ابتدایی نام گذاری کرده اند.

تجربه نشان می دهد اغلب مدیران و معلمان دوره ابتدایی مبانی تغییر و برنامه درسی را به خوبی نمی دانند و طبیعتاً در برابر تغییرات یا از خود مقاومت نشان می دهند و یا نسبت به آن بی تفاوت هستند برای رسیدن به وضعیت مطلوب، کارهای زیادی لازم است که مهم ترین آن ها این است که ارتباط عمودی و رابطه ی افقی حوزه های مختلف ستادی و اجرایی باید از نوع تعامل چند سویه باشد تا بتوان با اتخاذ وحدت اندیشه و انسجام معارف کارآمدی آموزش و پرورش را در ارتقای آموزش و فعالیت های قرآنی بالا برد.

بنابراین مناسب است مدیران محترم، ارتقای صلاحیت های علمی و حرفه ای معلمان و مدیران مدارس را دغدغه ی اصلی خود و هم چنین بهترین راه تحول بنیادین و نیز نزدیک ترین مسیر برای ارائه و گسترش الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت در وزارت آموزش و پرورش، بدانند.

نقطه ی عزیمت کجاست؟

در حکمت ۷۳ نهج البلاغه چنین آمده است: “مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً، فَلْیَبْدَأْ بِتَعْلِیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِیمِ غَیْرِهِ؛ وَ لْیَکُنْ تَأْدِیبُهُ بِسِیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِیبِهِ بِلِسَانِهِ؛ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُهَا، أَحَقُّ بِالْإِجْلَالِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِمْ‏. (کسی که خود را پیشوای مردم قرار داد، باید پیش از آن که به تعلیم دیگران پردازد، خود را تعلیم کند؛ و پیش از آن که به گفتار تربیت کند، با کردار تعلیم دهد، زیرا آن کس که خود را تعلیم دهد و ادب کند، سزاوارتر به تعظیم است از آن که دیگری را تعلیم دهد و ادب بیاموزد.)

طرح در محضر قرآن کریم که در راستای ارتقای سواد قرآنی کلیه ی معلمان و مدیران محترم مدارس ابتدایی و انس دائمی ایشان با قرآن کریم اجرا می شود، بر انجام دو فعالیت تاکید دارد:

• خواندن روزانه ی حداقل یک صفحه از قرآن کریم
• درک معنای عبارات و آیات ساده ی هر صفحه

این دو فعالیت به ظاهر ساده می تواند چنان مؤثر باشد که به فرموده ی مقام معظم رهبری در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی با ایشان فرمودند: «اگر تحصیل کرده ها و فرهیختگان کشور روزی یک صفحه قرآن با توجه به معنا بخوانند و در آن تدبر کنند، غوغایی در کشور برپا می شود؛ این کار به فرهنگ سازی و تدبیر نیاز دارد.»
بنابراین مناسب است نقطه ی شروع تحول بنیادین در رفع مهجوریت از قرآن را از خود و اطرافیان نزدیک خود قرار دهیم.

برای مشاهده کلیپ ها و تولیدات تصویری قرآنی در

کانال آپارات بهاردل اینجا کلیک کنید

مبنای گسترش آموزش و فعالیت های قرآنی را مصوبات شورای عالی قرار دهیم.

تجربه نشان می دهد به دلایل مختلف مدرسان قرآن در انتقال مبانی و چرایی تغییرات کلی یا جزئی کتاب های درسی موفق نیستند. زیرا با توجه به محدودیت های موجود در شزایط انتخاب مدرسان کشوری از یک سو و کمبود زمان برای ارائه ی همه ی مطالب در طول دوره از سوی دیگر نمی توان توقع بیش تری از ایشان داشت. بروز چنین مسأله ای باعث به وجود آمدن سؤال ها و ابهامات معلمان شود.

توجه دادن آموزگاران به بند هفتم اهداف اعتقادی وزارت آموزش و پرورش در دوره ی ابتدایی، در تحقق این هدف، مفید خواهد بود؛ در این بند آمده است : «انتظار می رود دانش آموزان در پایان دوره ی ابتدایی بتوانند قرآن کریم را بخوانند. لازمه ی دستیابی به این هدف آن است که دانش آموزان حداقل در پاین پایه ی سوم ابتدایی توانایی روخوانی قرآن کریم را به دست آورده باشند. منظور از روخوانی، خواندن شمرده و آرام قرآن کریم است.»

بنابراین مناسب است برای جلوگیری از سلیقه ای کار کردن در آموزش و فعالیت های قرآنی، ملاک و مبنای برنامه ریزی ها، اهداف کلی و برنامه ی درسی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش باشد.